Hardheid grondwater, oorzaak toename en handelingsperspectieven

Veel grondwaterwinning in Nederland hebben te maken met een toename van de hardheid van het grondwater. Het ontstaan van hardheid, de som van calcium- en magnesiumconcentraties, is in kalkhoudende systemen het ge- volg van verschillende geochemische bufferreacties in de ondergrond waarbij kalk in oplossing gaat. Activiteiten aan maaiveld die resulteren in de verzuring van grondwater door sterk zuur of koolzuur (CO2) en gebufferd worden door oplossing van kalk leiden tot een toename van de hardheid.
In dit onderzoek is voor zowel het ruwwater van freatische en semi-spanningswater grondwaterwinningen in Ne- derland en het grondwater in de ondiepe ondergrond tot circa 25 m-mv een analyse uitgevoerd naar de toestand en trends in hardheid en CO2-spanning van grondwater in relatie met ruimtelijke kenmerken zoals landgebruik en bodemeigenschappen. Hiervoor is een gebiedstypebenadering toegepast waarbij steeds mediaanwaardes voor de karakteristieke gebieden zijn berekend. Er wordt er niet op individuele meetlocatie of winningen ingezoomd om lokaal specifiek hydrogeochemische processen te ontrafelen. Dit is gedaan om de factoren op te helderen die in- vloed hebben op het ontstaan van hardheid. De uiteindelijk doelstelling van dit onderzoek is om op basis van het verkregen inzicht handelingsperspectieven te genereren om op hardheid te kunnen sturen.