Watersysteemmaatregelen voor het vergroten van de waterbeschikbaarheid: een verkenning voor casus Roosendaal

Als gevolg van klimaatverandering en bevolkingsgroei is de beschikbaarheid van voldoende water voor de drinkwatervoorziening niet meer vanzelfsprekend in Nederland. Winbare volumes van grondwater staan in toenemende mate ter discussie omdat ze omgevingseffecten veroorzaken door verlaging van de grondwaterstand of afname van kwel. Verschillende maatregelen worden overwogen om de waterbeschikbaarheid te vergroten, zoals sloten dempen om water vast te houden en wateroverschotten actief te infiltreren. Verdere uitwerking en besluitvorming zijn nodig om gebieden zo in te richten dat grondwaterwinningen duurzaam zijn ingepast.
Aan de hand van de casus Roosendaal (Brabant Water) is met indicatieve berekeningen de potentie van een aantal maatregeltypen verkend. Voorraadvorming van grondwater is vooral effectief op hoger gelegen, droge gebieden met een trage response, o.a. door grote drainageafstanden. Infiltratie van oppervlaktewater en actief landschapsbeheer om verdamping te verminderen komen in aanmerking, maar zijn niet zonder meer toepasbaar vanwege ongewenste effecten op waterkwaliteit en omgeving. Het dichten van greppels en sloten is een effectieve maatregel om water op gebiedsniveau vast te houden. Deze maatregel wint aan effectiviteit als het landbouwkundig gebruik wordt omgevormd tot emissiearme en nat-tolerante vormen. Samenwerken met agrariërs aan duurzaam bodembeheer draagt indirect bij aan de bewustwording onder agrariërs over hun bijdrage aan de waterbeschikbaarheid.