Kennisimpuls Waterkwaliteit - Geochemisch bufervermogen ondergrond: Beschikbare data, 3D modellen en trendanalyse

“Door antropogene activiteiten wordt het schone, traag stromende grondwater in Nederland tot steeds grotere diepten verontreinigd met veel verschillende stoffen. Deze ‘vergrijzing’ is een urgent probleem, bijvoorbeeld met het oog op de drinkwatervoorziening. De nadelige effecten van menselijk ingrepen werken niet 1-op-1 door op de kwaliteit van het (diepere) grondwater; er zijn drie barrières die ervoor zorgen dat deze effecten worden vertraagd en/of verminderd: – Bodembiologische bescherming wordt geboden door organismen in de bodem die stoffen afbreken. – Geohydrologische bescherming bestaat uit slecht doorlatende lagen die de grondwaterstroming en daarmee het transport van verontreinigingen naar grotere diepte afremmen. – Geochemische bescherming omvat de aanwezigheid van reactieve mineralen en sedimentair organisch materiaal (SOM) in de ondergrond die stoffen vastleggen of afbreken.
Het doel van dit rapport is om een state-of-the art overzicht te geven van de huidige kennis en informatiebronnen met betrekking tot de geochemische bescherming van de Nederlandse ondergrond. Het bevat een inventarisatie van de beschikbare kennis van reactieve bodembestanddelen in de Nederlandse ondergrond, de hieraan gerelateerde bufferreacties, de expressie ervan door verandering van calcium en ijzer concentraties en sediment-geochemische data om de ondergrond te karakteriseren op deze bestanddelen.
De focus van dit onderzoek lag op de geochemische bescherming. Het doel was om de beschikbare kennis over reactiviteit van de ondergrond in Nederland samengebracht in een set 3-dimensionale kaarten met gehaltes van reactieve bestanddelen in de bodem. Deze kaarten bieden een overzicht van de reactiviteit van de ondergrond op regionale schaal. Ze geven daarmee een kwalitatief beeld van de geochemische kwetsbaarheid van de ondergrond voor vergrijzing en kunnen gebruikt worden voor studies waarvoor geochemisch informatie over de ondergrond nodig is.”

(Citaat: Grift, B. van der, Hockin, A.E., van Vliet, M., et.al. – Kennisimpuls Waterkwaliteit – Geochemisch bufervermogen ondergrond: Beschikbare data, 3D modellen en trendanalyse – STOWA KIWK 2022-27)