CitySports: Klimaatadaptieve Duurzame Kunstgrasvelden. Eindrapportage TKI project

Veel steden hebben te maken met een verregaande stedelijke verdichting en een toename van de bevolking. Hierdoor neemt ook de druk op sportvelden toe. Om tegemoet te komen aan de hoge speelbehoefte worden natuurgrasvelden massaal vervangen voor kunstgrasvelden. Het grote voordeel van kunstgras is namelijk dat het continue bespeelbaar is, maaien niet nodig is en er veel minder water nodig is voor beregening. Deze ontwikkeling kent echter ook nadelen: regenwater wordt bijvoorbeeld snel van kunstgrasvelden afgevoerd naar oppervlaktewater of riolering inclusief uitspoelende stoffen en microplastics. Hierdoor kan wateroverlast toenemen en de waterkwaliteit verslechteren. Dit terwijl de velden door het grote oppervlak uitermate geschikt zijn voor het opvangen van regenwater.
Verder worden de velden in de volle zon erg heet. Zo heet zelfs (>50°C) dat het veld niet meer prettig bespeelbaar is en het bespelen tot gezondheidsproblemen kan leiden. Daarbij is met het omvormen naar kunstgras tevens de verkoeling van de verdampende grasmat voor de stedelijke omgeving verloren gegaan.
Uit eerder onderzoek blijkt dat koeling door verdamping de enige effectieve manier is om kunstgrasvelden te koelen. Probleem hierbij is echter dat het effect van de hiervoor benodigde beregening te kort duurt, het de speeleigenschappen negatief beïnvloedt en hiervoor toch weer (grote) hoeveelheden water nodig zijn. Beregening brengt (vooral bij gebruik van oppervlaktewater) gezondheidsrisico’s met zich mee door mogelijk besmette aerosolen. Ook geeft beregening met oppervlaktewater ongewenste algen- en bacteriegroei in de kunstgrasmatten. Een oplossing voor zowel de opwarming van het veld als de negatieve effecten van besproeien en afspoeling is zeer gewenst.
Binnen dit project hebben we een technische oplossing getest voor de geschetste problemen van kunstgrasvelden: de snelle afvoer van (teveel) (verontreinigd) water, de sterke afname van verdamping en daarmee te weinig koeling en/of beperkte bespeelbaarheid. De kern van de beoogde oplossing is het tijdelijk opslaan van infiltrerend regenwater in een holle fundering direct onder het sportveld en het capillair terugvoeren van dit water naar het oppervlak voor verdamping (Figuur 1). Met dit systeem wordt regenwater vastgehouden dat beschikbaar blijft voor verdamping en daarmee voor koeling door het veld zelf.