Urban Waterbuffer Rheden: resultaten veldproef 2018-2019

Ter plaatse van Lentsesteeg en de Arnhemsestraatweg te Rheden is een systeem met infiltratiebronnen getest voor de infiltratie onder vrij verval van afstromend regenwater van ca. 11.000 m2 verhard oppervlak, zonder uitgebreide voorzuivering. Op basis van vooronderzoek en 3 gerealiseerde bronnen biedt de ondergrond hiervoor potentie, met een totaal specifiek debiet van 15 L/s per m infiltratiedruk voor deze bronnen, hetgeen theoretisch kansen biedt voor snelle infiltratie van grote volumes (max. ca. 50 L/s). Vanaf januari 2018 is het systeem in gebruik met 3 bronnen en 3 gradaties van voorzuivering. Het waargenomen infiltratiedebiet is nooit hoger geweest dan 7.4 L/s in totaal, hetgeen slechts 13% van het potentieel is. Dit is opvallend, aangezien het water in tijden van wateroverlast met decimeters op straat stond, en de beschikbaarheid van voldoende water dus geen beperkende factor was.
Verder is opvallend dat de waargenomen totale specifieke capaciteit tijdens infiltreren nog geen 40% is van de vastgestelde specifieke capaciteit (per bron vastgesteld, daarna gesommeerd) na de regeneratie. Het water lijkt dus ook aanzienlijk moeilijker de ondergrond in te gaan dan eruit. Deels komt dit doordat de bronnen dicht op elkaar staan en elkaar enigszins tegenwerken, maar ook vervuiling van de infiltratiebron speelt hier vermoedelijk een rol. De hypothese is dat bij onttrekking een deel van de vervuiling al snel weer wordt verwijderd, waardoor de specifieke capaciteit tijdens onttrekking hoger lijkt.
Met betrekking tot de voorzieningen wordt geconcludeerd dat alle voorzieningen zorgen voor enige afvang, van materiaal maar dat pas na het passeren van het vortex sedimentatiesysteem (met een laag debiet) het water enigszins schoon genoeg is om verstopping te reduceren. Vooral fijn zand uit de omgeving van de Veluwezoom zorgt voor verstoppingspotentie en dit wordt blijkbaar redelijk goed afgevangen door het vortexsysteem.
De infiltratiewaterkwaliteit verdient aandacht. Overschrijding van de streefwaarde van meerdere stoffen zijn in twee meetrondes waargenomen, wat strikt genomen betekent dat de grondwaterkwaliteit door het systeem wordt verslechterd. Met name metalen, PAKs, en pesticiden blijken een risico te vormen. Mogelijk vindt hier nog verbetering plaats doordat het eerste water (first-flush) sinds februari 2019 op het vuilwaterriool wordt gezet.
De hydrologische impact op het grondwater in de omgeving is mede door de lage debieten zeer gering, maar zou ook bij de beoogde hogere debieten niet tot problemen leiden. Een nadeel van het systeem is dat het geen enkele berging in zich heeft, waardoor al bij een kleine maar intense bui water op straat ontstond. Door het tegenvallende infiltratiedebiet lijkt het systeem met deze opzet voor de toekomst op deze locatie geen logische oplossing.