Waterhergebruik op de Friese Waddeneilanden. Verkenning van de mogelijkheden voor het terugvoeren van RWZI-effluent naar het hydrologisch systeem

De vier Friese Waddeneilanden beschikken over eigen duinwaterwinningen, die grondwater onttrekken uit de zoetwaterlens voor de productie van drinkwater. Ameland en Terschelling worden aanvullend van drinkwater voorzien door leidingen (“wadleiding”) vanaf het vasteland. De Friese Waddeneilanden hebben de ambitie uitgesproken om in 2025 volledig zelfvoorzienend te zijn qua zoetwatervoorziening. Daarnaast zorgt het veranderende klimaat, in combinatie met een toename van het toerisme, voor een toenemende druk op de zoetwatervoorziening, voor drinkwater én de landbouw.
Op elk van de vier Friese Waddeneilanden is een RWZI aanwezig die een continue stroom van gezuiverd effluent levert. Deze waterstroom wordt momenteel op de Waddenzee geloosd. Het benutten van gezuiverd RWZI-effluent kan juist uitkomst bieden voor een duurzamere en robuustere lokale zoetwatervoorziening. Hergebruik van RWZI-effluent is niet nieuw en wordt op verschillende plekken in de wereld reeds succesvol toegepast voor vele doeleinden, waaronder de productie van irrigatiewater, industriewater, en zelfs drinkwater. Het doel van deze verkennende studie is het inventariseren van de mogelijkheden om de huidige en toekomstige effecten van de drinkwaterproductie op de Waddeneilanden tegen te gaan door het hergebruiken van RWZI-effluent.
Het aanbod van RWZI-effluent varieert per Waddeneiland en weerspiegelt de dynamiek van het toerisme. Er is voldoende RWZI-effluent beschikbaar op de eilanden om in combinatie met een duurzame grondwaterwinning te voorzien in de totale drinkwatervraag. Dit zou onderdeel kunnen zijn van een drinkwatervoorziening voor Terschelling en Ameland zonder wadleidingen. RWZI effluent behoeft een minder vergaande (aanvullende) zuivering als het wordt toegepast voor andere doeleinden dan drinkwater, zoals voor irrigatie of proceswater in de industrie.
In een conceptueel hydrologisch model zijn de belangrijkste componenten, stromingen, en functies van het hydrologisch systeem van de Friese Waddeneilanden gevisualiseerd. Gebruikmakend van dit model en een nadere, gedetailleerde beschouwing van aanbod van effluent en vraag naar water vanuit verschillende sectoren (drinkwater, landbouw, natuur en lokale watergebruikers als zwembaden, campings en industrie) is een beeld geschetst van de mogelijkheden om RWZI-effluent te hergebruiken. Dit is gevisualiseerd in onderstaande praatplaat (Figuur 0.1) en bijhorend stroomschema (Figuur 0.2). In het stroomschema zijn de verschillende mogelijkheden voor waterhergebruik op de Waddeneilanden (van direct hergebruik in de landbouw of voor drinkwater tot terugvoeren naar het hydrologisch systeem ten behoeve van natuur of drinkwater) samengevat, met daarbij een beschouwing van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, vereiste (aanvullende) zuivering, benodigde infrastructuur en van de kosten.