Toepassingsmogelijkheden filters voor verwijdering lood uit kraanwater. Beknopte inventarisatie

Veel consumenten hebben vragen over loden waterleidingen en de gevolgen daarvan voor hun gezondheid. Dit onderwerp is actueel nadat bekend werd dat er in Tuindorp Nieuwendam en Tuindorp Buiksloot (Amsterdam- Noord) nog loden aansluitleidingen en delen van loden binnenleidingen in woningen en gebouwen aanwezig zijn. Bovendien verscheen begin november 2019 het rapport Loodinname via drinkwater van de Gezondheidsraad. Dit rapport is door de Ministers van Infrastructuur en Waterstaat, van Medische Zorg en Sport en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties met een begeleidende brief met een advies aan de Tweede Kamer gestuurd. Het advies is op initiatief van de Gezondheidsraad opgesteld, ingegeven door nieuwe wetenschappelijke inzichten over de schadelijkheid van lood en het gegeven dat blootstelling (onbewust) kan plaatsvinden in huizen/gebouwen waar nog loden leidingen aanwezig zijn en via materialen in contact met drinkwater in nieuwbouwwoningen gedurende de eerste tijd na oplevering. In verband met de gerezen zorg bij bewoners van woningen met een loden aansluitleiding of (delen van) een loden binnenleiding is op sociale media een roep om actie en oplossingen gedaan. Een van de oplossingsrichtingen die is geopperd, bestaat uit het toepassen van speciale filters voor huishoudelijk gebruik die lood uit kraanwater kunnen verwijderen.
Binnen de drinkwatersector is nog nooit een inventarisatie gedaan naar filters om lood uit kraanwater te verwijderen, laat staan uitgebreid onderzoek naar de effectiviteit ervan. In het licht van de geschetste ontwikkeling zijn hier wel vragen over te verwachten. Om deze oplossingsrichting op een objectieve manier te kunnen beantwoorden heeft Waternet aan KWR gevraagd om naar diverse aspecten van deze filters te kijken en een aantal relevante vragen te beantwoorden. De behoefte is om informatie te kunnen geven over de beschikbaarheid van dit type filters of apparatuur voor huishoudelijk gebruik, hoe ze werken, hoe effectief ze zijn en of er neveneffecten zijn te verwachten. Daarnaast wil Waternet in het belang van de sector weten of er filters of apparaten beschikbaar zijn voor dit doel, die voldoen aan de in Nederland geldende wettelijke eisen voor producten in contact met drinkwater, met andere woorden: zijn er dergelijke filters of apparaten met een Kiwa Watermark of een gelijkwaardige kwaliteitsverklaring?
Om deze vragen te beantwoorden heeft KWR gekeken naar internationale wetenschappelijke literatuur, wet- en regelgeving in Nederland en kennis en ervaring aanwezig bij KWR. Dit rapport geeft hiervan een overzicht. In dit rapport wordt de term kraanwater gebruikt. Dit is in naar analogie van het gebruik van de term kraanwater in het rapport van RIVM en de Gezondheidsraad.