Droogte in zandgebieden van Zuid-, Midden- en Oost-Nederland. Rapportage Fase 1: ontwikkeling van uniforme werkwijze voor analyse van droogte en tussentijdse bevindingen

“De zomer van 2018 was bijzonder droog. Op de hogere zandgronden van Nederland ontstonden er daardoor problemen met de watervoorziening voor landbouw en natuur. Dit rapport beschrijft de resultaten van Fase 1 (van 3) van een project naar de gevolgen van droogte voor de hogere zandgronden van Nederland. In deze fase is een uniforme werkwijze voor de analyse van droogte ontwikkeld. Er is onderzocht hoe de droogte zich in 2018 op de zandgronden heeft gemanifesteerd. Tevens is een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om droogte te monitoren, en zijn kort handelingsperspectieven beschreven, waarmee droogteschade aan landbouw en natuur kan worden beperkt. Droogte manifesteert zich in verschillende compartimenten van de waterkringloop. Het begint met de meteorologische droogte, die ontstaat door weinig regenval in combinatie met een hoge atmosferische vraag naar water (potentiele verdamping). Daarna volgt de hydrologische droogte: door het neerslagtekort droogt de bodem uit, de bovenste laag van het aardoppervlak waarin planten wortelen. Vervolgens daalt de stand van het grondwater, en daarmee ten slotte de voeding van beken, sloten en andere waterlopen. In deze reeks
van drie geschakelde compartimenten (bodemwater, grondwater, oppervlaktewater) duurt het steeds langer voordat de meteorologische droogte zich heeft voortgeplant in een hydrologische droogte. En in deze volgorde duurt het ook steeds langer voordat een compartiment is hersteld van een droge periode. De studie maakt in Fase 1 een start met het aantonen van de effecten van droogte op landbouw en natuur. Daarbij worden veldmetingen, waterbalansen van stroomgebieden, observaties vanuit de lucht via remote sensing, en hydrologische modelsimulaties integraal gebruikt: alle mogelijke bronnen van informatie worden in de studie benut om de droogte en de effecten ervan in beeld te brengen.”

(Citaat: van den Eertwegh, G.A.P.H., Bartholomeus, R.P., et al. – Droogte in zandgebieden van Zuid-, Midden- en Oost-Nederland. Rapportage Fase 1: ontwikkeling van uniforme werkwijze voor analyse van droogte en tussentijdse bevindingen (17 september 2019))