Betrouwbare en betaalbare tracerproeven, update 2017

Traceronderzoek, een belangrijke tool voor hydrologische vraagstukken.
Het visualiseren van stromingspatronen, en kwantificeren van reistijden en fluxen is een complexe opgaaf. In de praktijk wordt hiervoor veelal gebruik gemaakt van hydrologische rekenmodellen. De kennis van de ondergrond en de beschikbare data zijn echter niet altijd voldoende voor betrouwbare uitspraken. Een goed uitgevoerde tracerproef kan in dergelijke gevallen cruciale informatie over en inzicht in de werking van het systeem opleveren. Bij traceronderzoek wordt gebruik gemaakt van zowel ‘natuurlijke’ als ‘kunstmatige’ tracers. ‘Natuurlijke’ tracers zijn stoffen die van nature in het milieu voorkomen of stoffen die niet voor het specifieke doel van een tracerproef in het systeem zijn gebracht, maar wel informatie leveren over de werking van het systeem. Een bekend voorbeeld hiervan is het met kernproeven in het milieu gekomen tritium, dat gebruikt wordt voor het dateren van grondwater. Natuurlijke tracers zijn vooral geschikt voor het karteren van stromingspatronen en reistijden op grotere ruimtelijke en temporele schaal. ‘Kunstmatige’ tracers worden opzettelijk in het grond- of oppervlaktewater gebracht om de verspreiding ervan te bestuderen. Dit type traceronderzoek richt zich op het gedetailleerd in beeld brengen van reistijden, stromingspatronen en bodemeigenschappen op relatief kleine ruimtelijke en temporele schaal. Doseerproeven met ‘kunstmatige’ tracers zijn typisch gericht op reistijden van maximaal enkele jaren. Voorbeeldtoepassingen van ‘kunstmatige’ tracers zijn onder meer: onderzoek naar kortsluitstroming via misplaatste kleiproppen in boorgaten, het vaststellen van reistijden en stromingspatronen in de nabijheid van een winning (60 dagen zone), het verkrijgen van inzicht in stromingspatronen in hydrologisch complexe systemen als verkarste kalksteen en waar interactie optreedt tussen grond- en oppervlaktewater, en het kwantificeren van voor de bescherming van de grondstof cruciale, hydrogeochemische gegevens als dispersie, sorptie en afbraak.