Herstel Grijze duinen door reactiveren kleinschalige dynamiek

“Het doel van het Kennisnetwerk Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit (OBN) is het ontwikkelen, verspreiden en benutten van kennis voor terreinbeheerders over natuurherstel, Natura 2000, PAS, leefgebiedenbenadering en ontwikkeling van nieuwe natuur.
In het kader van Natura 2000 worden in Europees perspectief zeldzame soorten en vegetatietypen in Nederland beschermd. In dit rapport staat het Habitattype H2130 Grijze duinen centraal, waarvoor Nederland binnen de EU een grote verantwoordelijkheid heeft.
Eolische dynamiek was en is een zeer belangrijke randvoorwaarde voor biodiversiteit van de kustduinen. Eolische dynamiek zorgt zowel voor verjonging van de bodem, als voor pioniersituaties en successie naar nieuwe duingraslanden. Aangenomen wordt dat milde dynamiek in de vorm van kleinschalige verstuiving sterk kan bijdragen aan de kwaliteit van duingraslanden. Door veranderingen in het gebruik en beheer van kustduinen is de verstuivingsdynamiek de afgelopen eeuw in veel duingebieden afgenomen. Dit heeft grote gevolgen voor de biodiversiteit en daarmee ook de kwaliteit van Grijze duinen.
In de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) wordt groot belang gehecht aan de rol van eolische dynamiek binnen het kustduinlandschap. In de PAS-herstelstrategie wordt het reactiveren van verstuiving als een bewezen maatregel beschouwd voor ontwikkeling en/of behoud van habitattype H2130A Grijze duinen (kalkrijk) + H2130B Grijze duinen (kalkarm), waarmee negatieve effecten van stikstofdepositie kunnen worden gemitigeerd. Binnen de PAS staan er omvangrijke ingrepen op stapel om eolische dynamiek op vooral kleine schaal binnen het duinlandschap terug te brengen met als doel het verbeteren van de randvoorwaarden voor Grijze duinen. Er is dus een enorme, urgente behoefte aan praktisch toepasbare kennis over dit onderwerp.
Het doel van dit onderzoek is te achterhalen wat de belangrijkste factoren zijn die het ontstaan en de eolische levensduur van kleinschalige verstuivingen in kustduinen sturen. Daarnaast is de invloed bepaald van kleinschalige verstuiving in tijd en ruimte op de instandhouding (‘ecologische levensduur’) van diversiteit van systeemkarakteristieke planten en dieren, in zowel kalkrijke als kalkarme duinen. Tot slot is deze kennis vertaald naar praktische beheerhandvatten ten behoeve van instandhouding, herstel en nieuwe ontwikkeling van Grijze duinen door het reactiveren van kleine stuifkuilen.
Over het toepassen van kleinschalige dynamiek zijn ook een aantal concrete beheeradviezen verschenen die u kunt vinden bij de beheeradviezen op www.natuurkennis.nl”

(Citaat: OBN Herstel Grijze duinen door reactiveren kleinschalige dynamiek – Aggenbach, C.J.S., Arens, S., Fujita, Y., Kooijman, A., Neijmeijer, T., Nijssen, M., Stuyfzand, P.J., van Til, M., van Boxtel, J., Cammeraat, L. – 2018/OBN223-DK. VBNE, Driebergen)