Verkenning uitspoeling van diffuse PFAS verontreiniging voor onverzadigde bodems in Nederland

Op veel locaties in Nederland bevat de bovengrond, het onverzadigde deel van de bodem, meetbare gehaltes aan PFAS-verontreiniging zonder duidelijk aanwijsbare bron. In grondwaterbeschermingsgebieden kunnen deze diffuse verontreinigingen zijn ontstaan door bijvoorbeeld atmosferische depositie of zijn geïmporteerd door grondverzet. Het is daarom voor drinkwaterbedrijven van belang te weten op welke wijze en termijn de uitspoeling van deze diffuse PFAS de grondwaterwinputten kan bedreigen PFAS-moleculen gedragen zich in de bodem anders dan andere verontreinigingen omdat het molecuul zowel hydrofobe als hydrofiele eigenschappen bezit. Hierdoor is er wetenschappelijk nog veel onbekend over het transport van PFAS door de ondergrond. Het BTO-project “PFAS in bodem” is gestart om – op basis van de huidige stand van de kennis – te bepalen welke inzichten in de condities voor uitspoeling van PFAS uit Nederlandse onverzadigde bodems opgedaan kunnen worden en wat die betekenen voor de bedreiging voor grondwaterwinningen.
In dit onderzoek is verkend welke factoren van belang zijn voor de mogelijke hoeveelheid PFAS die uitspoelt uit de grond voor grondwaterwinningen en is er een eerste inschatting gemaakt van deze hoeveelheden op basis van beschikbare methoden. Specifiek zijn twee tools getest die gebruikt kunnen worden om PFAS-transport 1-D in de onverzadigde zone te simuleren: 1) de pythontool ‘PFAS LEACH screening tool’ die gebruik maakt van analytische oplossingen en 2) de numerieke modelcode ‘HYDRUS’, waar in versie 5 een PFAS-module is toegevoegd. Van deze tools is de toepasbaarheid verkend en is een simulatie uit de literatuur gereproduceerd om de werking te vergelijken. Vervolgens zijn verkennende simulaties uitgevoerd voor Nederlandse bodemtypen en hoeveelheden neerslagoverschot.