Samenwerken voor zoet water Schouwen-Duiveland - van pilots naar grootschalige toepassing

“De landbouw op Schouwen-Duiveland is afhankelijk van het zoete water dat valt via neerslag en in de wortelzone of in de ondergrond wordt opgeslagen. Er is geen aanvoer van zoet water naar het eiland. Door klimaatverandering neemt het risico van droogte en verzilting toe als gevolg van veranderende weerpatronen en zeespiegelstijging. Het wordt daardoor steeds belangrijker om de zoetwatervoorraad in de ondergrond te versterken en beschikbaar te hebben tijdens droge perioden.
Een groot deel van Schouwen-Duiveland bestaat uit laaggelegen poelgronden, zware kleilandschappen met een hoge kweldruk. Hierdoor is er een kleine regenwaterlens in de percelen aanwezig. Daarnaast zijn er kreekruggen aanwezig. De kreekrug is zandiger en ligt hoger waardoor in de ondergrond een diepe zoetwaterlens is gevormd. Op basis van het type gebied kan de ondergrond op verschillende manieren worden gebruikt in de zoetwatervoorziening: 1. Versterken van dunne regenwaterlenzen en tegengaan verzilting,
2. Vergroten van de zoetwatervoorraad in de ondergrond met als doel om deze voorraad duurzaam te gebruiken, 3. Verzamelen van zoet drainagewater.
Er zijn hiervoor technieken ontwikkeld en als pilots getest in Zeeland en elders in Nederland, zoals peilgestuurde drainage en het kreekrug infiltratie systeem. Omdat deze pilots nog niet zijn aangepast en doorontwikkeld voor de specifieke condities van Schouwen-Duiveland is het voor veel ondernemers nog te risicovol om zelfstandig een investering te doen.
Er zijn verschillende belemmeringen waardoor toepassing en opschaling achterblijft. De belangrijkste zijn onvoldoende kennis van het bodem- en watersysteem en kansrijke maatregelen, de onzekerheid over economische en juridische haalbaarheid, kennis van risico’s, beperkingen vanuit waterkwaliteitsoogpunt en de wisselende urgentie. Het project Samenwerken voor zoet water, van pilots naar grootschalige toepassing van zoetwateropslag in de ondergrond van Schouwen-Duiveland (2020 – 2022) had als doel om de kennis van technieken te vertalen naar methoden en standaarden specifiek voor Schouwen-Duiveland waarmee grootschalige toepassing kan worden versneld. Om dit doel te bereiken zijn quickscans uitgevoerd en 5 haalbaarheidsstudies uitgevoerd waarbij kennis is ontwikkeld over de haalbaarheid van technieken en aanpassingen zijn voorgesteld die passen bij de specifieke bodem- en watercondities van Schouwen-Duiveland.”

(Citaat: Kaandorp, V.P., Davids, T., de Louw, P.G.B., et.al. – Samenwerken voor zoet water Schouwen-Duiveland – van pilots naar grootschalige toepassing (2022))