Hergebruik van effluent voor de drinkwatervoorziening, een verkenning van eisen en randvoorwaarden

Aangejaagd door langdurige periodes van droogte en stijgend watergebruik komen alternatieve bronnen voor drinkwater meer en meer in beeld. Eén van deze bronnen is RWZI-effluent of gezuiverd restwater van industrie. In Nederland is van actief hergebruik van RWZI-effluent en daarmee het verkorten van de humane waterkringloop nog geen sprake. Wel zijn er enkele initiatieven voor hergebruik van industrieel restwater voor irrigatie in de land- en tuinbouw. Voorbeelden hiervan zijn het vergaand zuiveren en tijdelijk in de ondergrond opslaan van gezuiverd proceswater van Suikerunie ten behoeve van de gietwatervoorziening van glastuinbouwgebied Nieuw Prinsenland te Dinteloord [Zuurbier et al., 2017] en hergebruik van gezuiverd proceswater van de Bavaria brouwerij voor landbouwirrigatie in Lieshout [Bartholomeus et al., 2018]. Ook wordt door de voedingsindustrie restwater gezuiverd naar drinkwaterkwaliteit om toe te passen in het proces.
Ten aanzien van hergebruik van RWZI effluent wordt onderzoek gedaan bij onder andere RWZI Haaksbergen (hergebruik voor landbouwirrigatie) [Bartholomeus et al., 2017] en RWZI Wervershoof (hergebruik voor proces- en drinkwater) [Bertelkamp et al., 2020]. Uit deze en verschillende andere binnen- en buitenlandse studies is de afgelopen jaren duidelijk geworden dat RWZI-effluent een breed palet aan organische microverontreinigingen (OMV’s), pathogenen, zouten en zware metalen bevat [Cirkel et al, 2017a]. Huidige RWZI’s zijn in de regel ook niet ontworpen om dergelijke stoffen te verwijderen. Hoewel van direct hergebruik nog geen sprake is, wordt RWZI- effluent wel indirect via al dan niet infiltrerend oppervlaktewater gewonnen als bron van drinkwater. Dit resulteert in een verslechterende kwaliteit van de conventionele bronnen van drinkwater.
Verbetering van de kwaliteit van RWZI-effluent door het implementeren van extra zuiveringsstappen voor o.a. OMV’s en pathogenen geeft niet alleen een verbetering van de oppervlaktewaterkwaliteit, maar maakt ook andere toepassingen van het effluent dan lozing op oppervlaktewater interessanter. Een van deze toepassingen is het gebruik van vergaand gezuiverd effluent als aanvullende bron voor de drinkwaterbereiding. Dit vraagt dan wel het afstemmen en/of koppelen van normen en methodes voor risicobeheersing ten aanzien van waterkwaliteit die nu nog gescheiden werelden vormen.