Toepassing promotieonderzoek Levensduurvoorspelling steekmofverbindingen voor PVC leidingen

Het drinkwaterleidingnet in Nederland heeft een totale lengte van 119.000 km, waarvan 62.000 km (52%) bestaat uit PVC (Vewin, 2015). PVC wordt onder normale omstandigheden niet aangetast door drinkwater of door de grond, maar is gedurende de gebruiksduur wel onderhevig aan mechanische en fysische veroudering. Hiervan is mechanische veroudering het belangrijkst; dit verouderingsmechanisme wordt gekarakteriseerd door de “weerstand tegen langzame scheurgroei”. De conditie van PVC leidingen is in het algemeen goed; voor een recente beschrijving van de toestand van het PVC leidingnet, zie Mesman (2015).
In de mechanische belasting van PVC leidingen spelen spanningen in de buiswand als gevolg van bewegingen van de ondergrond een grote rol. Voor deze mechanische belasting zijn vooral ongelijkmatige zettingen van belang. In 2013 is het promotieonderzoek afgerond van André Marques Arsénio (Arsénio, 2013). Dit onderzoek heeft achtergronden en meetmethoden opgeleverd voor het meten van de toestand van steekmofverbindingen van PVC leidingen. Vrijwel alle PVC leidingen in Nederland hebben zogenaamde losse steekmoffen, wat betekent dat de mof niet aan de buis vast zit. Ongelijkmatige zettingen kunnen bij steekmofverbindingen leiden tot horizontale beweging en hoekverdraaiing. Deze combinatie kan leiden tot verhoogde spanningen in de buis of in de mof of het uitschuiven van de buis uit de verbinding. Arsénio concludeert dat hoekverdraaiing en verschuiving goed is vast te stellen door visuele in-line inspectie. Hij stelt een methode voor voor het vastleggen en beoordelen van de toestand van de verbindingen met een index (de Index for Joint Condition of IJC). Daarnaast is ervaring opgedaan met diverse in-line metingen en zijn in samenwerking met een leverancier van PVC-leidingen bezwijkproeven uitgevoerd van steekmofverbindingen. Het promotieonderzoek bevat tevens aanbevelingen over te nemen stappen voor de Nederlandse drinkwatersector zodat de toestand van verbindingen in PVC leidingen gemonitord kan worden (zie Bijlage I).