Non-tuberculeuze mycobacteriën in drinkwater

In Nederland wordt het drinkwater gedistribueerd zonder chloor. Om drinkwater zonder chloor te distribueren moet het drinkwater van onberispelijke kwaliteit zijn. Groei van opportunistische ziekteverwekkers vormt mogelijk een dreiging van de onberispelijke kwaliteit, met name omdat in de toekomst onder invloed van klimaatverandering de drinkwatertemperatuur toe zal nemen. Daarnaast zal door de vergrijzing en de verbeterde gezondheidszorg ook het aantal mensen met een verzwakt immuunsysteem toenemen. Verschillende soorten die behoren tot de non-tuberculeuze mycobacteriën (NTM) kunnen ziekte veroorzaken bij mensen met een verzwakt immuunsystem en zijn in drinkwatergerelateerde milieus waargenomen. Onderzoek in het buitenland heeft laten zien dat sommige klinische NTM-stammen genetisch identiek zijn aan NTM-stammen uit drinkwater. Dit impliceert dat in die landen drinkwater waarschijnlijk een rol speelt in de verspreiding van ziekteverwekkende NTM. Veel van het buitenlandse onderzoek is uitgevoerd met de opportunistische pathogene soort Mycobacterium avium, die regelmatig in het Amerikaanse drinkwater wordt aangetroffen. M. avium is tot nu toe echter niet aangetroffen in het Nederlandse drinkwater en ook lijkt het aantal ziektegevallen met M. avium in Nederland mee te vallen. In sommige delen van Nederland is in het verleden de opportunistisch ziekteverwekkende M. kansasii in het water aftap en in het leidingnet aangetroffen. Aanvullend onderzoek heeft met faagtypering laten zien dat klinische M. kansasii isolaten van patiënten, identiek waren aan isolaten uit het drinkwater. In de ons omringende landen (Duitsland, Frankrijk, België en Engeland) wordt regelmatig de opportunistische NTM-pathogeen M. xenopi in drinkwater aangetroffen, een opportunistische pathogeen, waar ook in Nederland ziektegevallen van bekend zijn. In het BTO is in 2010, 2011 en 2012 onderzocht of NTM voorkomen in het Nederlandse drinkwater. Metingen in de zomer en winter hebben laten zien dat Mycobacterium spp. in alle onderzocht drinkwatermonsters aanwezig zijn. De betekenis voor de volksgezondheid van het voorkomen van Mycobacterium spp. in het drinkwater is echter niet onderzocht.